diëtistenpraktijk A. Bakker‑Fransen
voedings- en dieetadvies, individuele begeleiding bij afvallen

Koolhydraat beperkte producten

In de supermarkt zijn steeds meer koolhydraat beperkte producten te vinden. Wat wordt het dan makkelijk om deze voedingsgewoonte uit te proberen en te ervaren wat er met je gewicht en glucose waarden gebeurd!
Een koolhydraat beperkte voeding (voor mij geldt dat van 70-120 gram koolhydraten per dag) is vooral geschikt als je wilt afvallen en dat met een gewone “energie beperkte“ voeding niet lukt en voor diabeten type 2. Als je diabetes hebt is het zeer raadzaam om eerst met je diëtist te overleggen. Je medicatie moet in vele gevallen aangepast worden. Anders is de kans op hypo erg groot en dat moet je voorkomen.
Hieronder zie je producten van Tasty Basic en van Smaakt. Het merk Oot (via de website van Oot te koop) heeft koolhydraat beperkte granola.
Daarnaast heb je de broccoli rijst, wortel rijst, bloemkool rijst en de spaghetti sliertjes. Van pastinaak kun je “patatjes” bakken, van wortel peterselie gebakken “aardappelen” en van knolselderij onder andere puree. En ipv lasagne kun je aubergine, courgette of pompoen bladen gebruiken.
Zo zijn er heel veel mogelijkheden!
Ik ben heel benieuwd wat jullie ervaringen zijn met een koohydraat beperkte voeding! Andere volgers kunnen hier wellicht inspiratie uit opdoen.

Ovenschotel gerecht van pasta, champignons, spinazie en tonijn

Zoals jullie vast wel weten zijn wij liefhebbers van de mediterrane keuken. Lekker veel groenten, vis, noten en peulvruchten staan bij ons vaak op menu. Ik kwam dit heerlijke gerecht tegen in een tijdschrift en heb daar mijn eigen invulling aan gegeven. Dat geldt uiteraard voor al mijn recepten. Als je een ingrediënt minder van smaak vindt kun je het vervangen of eruit laten. Recepten die ik hier plaats zijn ter inspiratie en de kunst is om je eigen draai daar aan te geven en zo je eigen smaak te ontwikkelen. Gewoon namaken mag uiteraard ook!

Voor 2 personen heb je nodig:
• 1 sjalot, in stukjes gesneden
• 500 gram kastanje champignons in plakjes gesneden
• 200 gram gewassen spinazie
• evt. 1 gele of oranje paprika: zit niet in dit gerecht, maar is wel lekker en mooi voor de kleur.
• 120 gram fusilli
• 1 blikje tonijn op water basis (160 gram)
• 200 gram cottage cheese
• 50 gram geraspte Parmezaanse kaas of pasta kaas
• olijfolie

Zo kun je het gerecht maken:
Verwarm de oven voor op 180 graden Celsius.
Snijd de champions in plakjes.
Verhit een lepel olijfolie in een wok of koekenpan en roerbak de spinazie kort totdat het geslonken is. Voeg eventueel snufje zout en peper toe.
Voeg de cottage cheese toe aan de spinazie en roer het er goed doorheen en maak op smaak met peper.
Kook ondertussen de fusilli volgens de gebruiksaanwijzing.
Verhit in een braadpan een eetlepel olijfolie en fruit de sjalot in 5 minuten. Voeg de plakjes champignons toe en bak deze 5-7 minuten mee.
Laat de tonijn uitlekken.
Doe de spinazie-cottage cheese bij de champignons en roer door. Voeg tot slot de tonijn stukjes er voorzichtig door. Doe het geheel in een ovenschaal en bestrooi het gerecht met de geraspte kaas.
Bak het gerecht in het midden van de oven in ongeveer 20 minuten goudbruin. Eventueel kun je tot slot de grill er even op zetten.

Wij vonden het een heerlijk gerecht en zullen het binnenkort weer maken. Dan voeg ik een paprika toe en een theelepel gedroogde oregano.
Eet smakelijk!

Lasagne van aubergine (koolhydraat beperkt)

Dit is een ideaal gerecht als je koolhydraat beperkt eet. De lasagne bladen worden vervangen door aubergine plakjes die je van te voren in de oven roostert. Het gerecht bevat geurige kruiden, waardoor het echt super lekker wordt. Probeer maar eens uit.

Voor 2 personen heb je nodig:
• 1 grote aubergine
• olijfolie
• 250 gram rundergehakt
• 1 kleine ui, in stukjes gesneden
• 1 teen knoflook, fijn gesneden
• 250 gram kastanje champignons, in plakjes gesneden
• handvol basilicum blaadjes
• 1-2 theelepels gedroogde oregano
• 200 cc tomatensaus met stukjes tomaat (zonder suiker)
• 1 eetlepel tomaten puree
• 125 gram ricotta
• 1 ei
• 40 gram Parmezaanse geraspte kaas
• 2 eetlepels geraspte kaas voor de ovengratin of Parmezaanse kaas
• naar behoefte peper en zout

Zo maak je dit gerecht:
Verwarm de oven voor op 180 graden Celsius. Spoel de aubergine goed af en snijd deze in plakken van 1 cm. Leg de plakjes op een bakplaat en besprenkel de pakjes met wat olijfolie en strooi er iets zout over. Verwarm de aubergine plakjes 20 minuten in het midden van de oven. Laat de plakjes afkoelen.
Verwarm in een braadpan een lepel olijfolie en voeg de gesneden ui toe met de knoflook. Bak dit ongeveer 2-3 minuten totdat de ui wat glazig wordt. Voeg het gehakt toe en bak dit in ongeveer 5 minuten gaar. Voeg de gesneden champignons toe en bak dit 3 minuten mee. Roer zo nu en dan even goed door. Voeg tenslotte de tomaten puree, de tomaten saus, de basilicum blaadjes, oregano, zout en peper toe aan de het gehakt. Laat het gerecht 15-20 minuten sudderen op laag vuur.
Meng de ricotta met het ei en de Parmezaanse kaas tot een smeuïge massa. Voeg naar wens een klein peper toe. Neem een ovenschaal en schep een klein laagje van het gehaktmengsel op de bodem. Leg daar de helft van de aubergine plakjes op en besmeer de plakjes met het ricotta mengsel. Bestrooi dit met een klein beetje Parmezaanse kaas.
Herhaal de stappen totdat alle ingrediënten op zijn.
Bestrooi het gerecht met de Parmezaanse kaas of met de geraspte pasta kaas.
Bak de aubergine lasagne 30-35 minuten in het midden van de oven. Laat de lasagne na het bakken 5 minuten nagaren. Dan wordt het gerecht wat steviger en is het makkelijker in in stukken te snijden.

Wij vinden het altijd lekker om bij zulke gerechten sla te eten. Lekker fris en je krijgt nog wat extra groenten binnen.
Eet smakelijk!

Wetenswaardigheden over eiwitten (deel 2)

In vorige blog heb ik beschreven wat eiwitten zijn, waar het in zit, wat de functies zijn en hoeveel je nodig hebt.
In deze blog beschrijf ik in welke situaties je meer eiwitten nodig hebt.

Vegetariërs en veganisten
Bij deze eetgewoontes eet je meer of alleen maar plantaardige producten. Bij deze voedingsmiddelen is de kwaliteit van eiwit lager dan van de dierlijke producten. Voor vegetariërs wordt daarom 20% meer eiwit aanbevolen en bij veganisten (die helemaal geen dierlijke producten gebruiken) 30% meer dan de aanbevolen 0,83 gram per kilogram lichaamsgewicht.
Bij gebruik van alleen plantaardige producten is het van belang te letten op combinaties van plantaardige producten. Zo missen peulvruchten een bepaald essentieel aminozuur dat juist wel weer voorkomt in granen. Door bijvoorbeeld bruine bonensoep te combineren met een plak volkoren brood krijg je toch alle aminozuren binnen.

Ouderen
De aanbeveling voor ouderen is gelijk met die van gezonde volwassenen. Er zijn wel onderzoeken die aantonen dat iets meer eiwit (20%) helpt om de afnemende spiermassa bij ouder worden tegen te gaan en zo dus ook fitter te blijven. Ouderen hebben vaak minder eetlust en eten daardoor minder. Daardoor kan het lastig zijn om voldoende eiwitten binnen te krijgen.
Mijn advies bij ouderen is bij elke maaltijd 20 gram eiwitten te gebruiken. Dit komt ongeveer overeen met 2 plakken brood bij ontbijt en lunch met kaas/ei/vleeswaren/pindakaas met een beker melk/karnemelk/yoghurt.
De warme maaltijd bevat dan ongeveer 125 gram vlees, kip of vis met een nagerecht.
En als tussendoortje een handje vol noten of schaaltje kwark (bevat veel eiwit) met fruit.
Daarnaast is beweging heel belangrijk voor de spieropbouw.

Ziekte
Een tekort aan eiwit kan leiden tot spierafbraak en het slechter functioneren van het lichaam. Bij ziekte is de kans op ondervoeding groot door verminderde eetlust en een verhoogde behoefte aan energie en eiwitten.
Als je dan te weinig eiwit binnen krijgt, raakt het lichaam nog verder ondervoed en herstelt het niet goed.
Bij bedlegerigheid gaat de spierafbraak nog sneller. Denk maar aan Corona patiënten die weken lang op de ict/verpleegafdeling hebben gelegen. Deze moeten maanden lang herstellen om de spierfunctie weer op te bouwen.

Sporters
Duursporten (zwemmen, fietsen en schaatsen) krachtsporten, gewichtheffen en bodybuilding zijn gericht op het opbouwen van spierkracht. Daarvoor is extra eiwit nodig. De behoefte is individueel en hangt af van hoe vaak en hoe lang er gesport wordt. Er is dan soms wel 1,5-2 gram eiwit per kg lichaamsgewicht nodig. Schakel hiervoor een sportdiëtist in.

Tot slot:
Wat gebeurt er als je te weinig eiwit binnenkrijgt?
Te weinig eiwit in de voeding leidt al snel tot afbraak van spieren. Het lichaam heeft aminozuren nodig voor veel lichaamsfuncties en haalt ze bij onvoldoende aanbod uit de spieren. Dit kan dus leiden tot afname van spierkracht en verminderde lichaamsfuncties, zoals weerstand en wondgenezing.
Met welke voeding krijg je voldoende en de juiste eiwitten binnen? Dagelijks:

  • 2-3 porties zuivel
  • 2 plakken kaas (40 gram)
  • 4 snee volkoren brood
  • 100 gram vlees, vis, 2 eieren, 75 gram peulvruchten
  • handje vol noten
    Als er naar aanleiding van deze blog vragen zijn neem gerust contact met me op.

Wetenswaardigheden over eiwitten (deel 1)

Eiwit is een belangrijke voedingstof. Over het algemeen krijgen we voldoende eiwitten binnen, maar bij ziekte (denk ook aan Corona), vegetariërs en veganisten of als er veel van je lichaam wordt gevraagd heb je meer nodig of vraagt het aandacht.

Wat zijn eiwitten?
Net als vetten en koolhydraten zijn eiwitten voedingstoffen. Eiwit is de bouwstof voor het lichaam. Het lichaam zet eiwitten uit voedsel om in lichaamseigen eiwitten die belangrijk zijn voor allerlei processen. Eiwitten bestaan uit aminozuren.

Wat zijn aminozuren?
Aminozuren zijn de bouwstenen waarmee je een eiwit maakt. In het maagdarmkanaal worden de eiwitten uit voedsel gesplitst in aminozuren. Als deze opgenomen zijn in het lichaam dienen deze aminozuren voor de opbouw van lichaamseiwitten. Een eiwit kan 22 verschillende aminozuren bevatten. De combinatie van aminozuren in een eiwit is steeds anders, daardoor is elk eiwit uniek.
Het lichaam kan zelf ook aminozuren maken uit eiwitten. Maar dat geldt niet voor alle aminozuren. Enkele daarvan zijn essentieel. Het lichaam kan ze zelf niet maken. Deze moet je via de voeding binnen krijgen om tekorten te voorkomen.

Waarvoor heb je eiwitten nodig?
Eiwitten zijn nodig voor de groei en instand houden van botten, spieren en organen, voor het afweersysteem en ze leveren energie. Daarnaast hebben ze meer functies, maar dat gaat te ver in deze blog.

Welke voedingsmiddelen leveren eiwitten?
Eiwitten zitten bijna in alle voedingsmiddelen. Er zijn plantaardige- en dierlijke eiwitten.
Dierlijke bronnen zijn: vlees, vis, gevogelte, eieren, melkproducten en kaas.
Plantaardige bronnen zijn: brood, graanproducten, peulvruchten, noten en tofu.

Wat is het verschil tussen plantaardig en dierlijk eiwit?
Het verschil zit in de soorten aminozuren en de combinaties van aminozuren. Sommige plantaardige eiwitten bevatten minder essentiële aminozuren dan dierlijke eiwitten en in een andere verhouding.
Ook is het eiwit uit plantaardige producten soms minder goed te verteren. Het lichaam neemt het daarom minder goed op. Dit heeft als gevolg dat de eiwit kwaliteit van eiwitten uit plantaardige producten lager is dan uit dierlijke producten. Dit betekent dat er meer eiwitten nodig zijn om het lichaam van voldoende essentiële aminozuren te voorzien.

Hoeveel eiwitten heb je nodig?
Dat hangt samen met je gewicht en lengte, leeftijd, sport etc.
De Gezondheidsraad geeft een aanbeveling: een gezonde volwassenen heeft 0,83 gram eiwit per kg lichaamsgewicht nodig.
Omgerekend is dit gemiddeld voor een volwassen man 60-63 gram en voor een volwassen vrouw gemiddeld 52-54 gram eiwit per dag.
Wat ik begin van deze blog al schreef is dat er uitzonderingen zijn. Hier kom ik in deel 2 over wetenswaardigheden eiwitten op terug.
Mijn advies: eet bij elke maaltijd eiwitten zoals beschreven in : “Welke voedingsmiddelen leveren eiwitten” , en je zult niet snel te weinig krijgen.

Wraps met kidney bonen (vegetarisch of met gehakt)

Een wrap kun je op heel veel verschillende manieren vullen. Ook heel geschikt om de restjes uit de koelkast op te maken. Zelf vind ik het lekker om de wrap met wat geraspte kaas even in de oven te doen omdat je dan zo’n lekker gesmolten kaaslaagje krijgt.
Wij eten elke week een keer peulvruchten. Ze bevatten veel vezels en het is een goede vleesvervanger. Onderaan het recept de vegetarische versie.

Voor onderstaande wrap heb je voor 2-3 personen nodig:
• 6 wraps
• 1 ui, gesnipperd
• 1 rode paprika in blokjes gesneden (zaadjes eruit snijden)
• eventueel 200 gram gehakt
• 1/2 blikje tomaten puree
• half potje tacosaus (Santa Maria) of 1 eetlepel Mexicaanse kruiden (Euroma)
• 2 tomaten in blokjes gesneden
• klein blikje mais
• 1 potje kidney bonen (goed afspoelen)
• geraspte kaas

Bereiding:
Verwarm de oven voor op 200 graden.
Verwarm beetje olie of bak en braadmargarine in een grote koekenpan en, indien niet-vegetarisch, bak het gehakt rul. Voeg het uitje toe en bak 3 minuten mee.
Voeg de tomatenpuree en half potje taco saus of de kruiden toe en roer goed door. Voeg de tomaten blokjes en paprika toe en verhit het goed door.
Voeg eventueel de mais en de bonen toe aan het mengsel en verhit goed.
Haal de wraps uit de verpakking en leg op het midden van de wrap 2-3 eetlepels van het mengsel. Roer de wrap strak op en leg op een bakplaat of in een ovenschaal. Herhaal dit met de overige wraps.
Strooi geraspte kaas over de wrap en zet de schaal in het midden van de oven. Bak de wraps 10 minuten in de oven en zet tot slot de gril er even op voor een mooi licht bruin korstje.
Als je een vegetarische variant wilt maken laat het gehakt dan achterwege en voeg wat meer bonen en eventueel groenten toe.
Wij vonden dit een heel lekker gerecht met vele mogelijkheden.

Pizza met bietjes en bacon

In deze pizza gebruik ik geen tomatensaus, maar een mengsel van muhammara en mascarpone. Dat is echt een super lekkere combinatie. De smaak wordt hierdoor warmer dan met tomatensaus. Dat is nu in de winter wel lekker. Muhammara is een saus afkomstig uit de Arabische en Turkse keuken. Het is gemaakt van walnoten, rode pepers, olijfolie en kruiden. Het past heel goed in deze pizza.

Voor 2 personen heb je nodig:
• 2 pizza’s of de pizza bodem zelf maken (dat heeft wel mijn voorkeur)
• 100 gram mascarpone
• 100 gram muhammara
• 75-100 gram bacon
• 125 gram voorgekookte bietjes, in dunne plakjes gesneden
• 50 gram fetakaas, in kleine stukjes gesneden
• paar takjes verse tijm

Bereiding:
Verwarm de oven voor op 200 graden.
Maak eerst de pizzabodem en rol deze uit op bakpapier op een bakplaat.
Meng de muhammara met de mascarpone. Verdeel dit mengsel over de pizzabodem. Leg de plakjes bacon er op en daarna de plakjes bieten. Strooi de feta (of geitenkaas) over de pizza en bestrooi de pizza met de verse tijmblaadjes.
Zet de pizza net onder het midden van de oven en bak de pizza in ongeveer 15-20 gaar.(afhankelijk van soort pizzadeeg je gebruikt)
Geniet van deze bijzondere pizza! Wij vonden deze erg lekker.

Pizza met tonijn, courgette en Serrano ham

De Italiaanse pizza heeft over het algemeen tomatensaus over de bodem. Deze heeft tonijn en Griekse yoghurt als basis. Heel verassend lekker!
Jullie kennen mijn smaak denk ik wel al een beetje: ik maak de pizza bodem altijd zelf. Is zoveel lekkerder!

Voor 2 personen heb je nodig:
• pizza deeg of 2 bodems
• 1 courgette in plakjes gesneden
• klein rood uitje in ringen gesneden
• blikje tonijn op waterbasis, uitlekken
• 1 lepel griekse yogurt
• Serrano ham, 4 pakken
• evt kappertjes
• rucola

Bereiding:
Maak de bodem voor de pizza of rol de pizza bodem uit op een bakplaat.
Verwarm de oven voor op 200 graden.
Doe de courgette plakjes in een kom, sprenkel er olijfolie over, wat peper en eventueel zout en grill de plakjes in een grillpan, of als je die niet hebt bak ze dan kort in een koekenpan.
Doe de tonijn in een schaaltje en voeg de lepel Griekse yoghurt toe. Roer goed door met iets peper en zout en voor de frisse smaak kun je iets citroensap toevoegen.
Beleg de pizza met de tonijnspread. Leg de ringetjes rode ui erover en de plakjes courgette. Daarna de plakjes Serrano ham( in stukjes gescheurd).
Bak de pizza in ongeveer 20 minuten net onder het midden van de oven gaar. De tijd hangt af van de soort pizza bodem die je gebruikt.
Snijd de pizza in stukken en bestrooi met de rucola.
Optie: houdt je van een frisse smaak, voeg dan een theelepel kappertjes toe.
Ik heb er een lekkere salade bij gemaakt van rucola, flinter dunne plakjes venkel, bosuitje en een dressing van sinaasappelsap, olijfolie, peper en snufje zout. Wel wat zomers, maar smaakt goed bij deze pizza.
We hebben heerlijk gegeten van deze pizza!

Wortelsoep met gember en kerrie (vegetarisch en koolhydraat beperkt)

Met dit herfstweer is het heerlijk om een soep te eten als lunchgerecht. Het is eenvoudig te maken en je krijgt in een keer 250 gram groenten.

Je hebt nodig voor 4 personen:
• 2 eetlepels olijfolie
• 1 ui gesnipperd
• stukje gember van 2 cm, geschild en in kleine stukjes gesneden
• 1 kilo winterwortels, geschild en in plakjes gesneden
• 2-3 theelepels kerrie (afhankelijk hoe gekruid je de soep wilt)
• 1/2 groente bouillon blokje
• kokosmelk
• bieslook
• 1 puntpaprika in partjes gesneden

Bereiding:
Verhit de olijfolie is een grote pan. Fruit de ui 5 minuten. Voeg de gember, kerrie en stukjes wortels toe. Roerbak het geheel 3 minuten. Giet 500 cc water toe met het halve groente bouillonblokje en roer goed door. Stoof de soep in ongeveer 30 minuten gaar.
Pureer de soep met een staafmixer. Schep de soep in een kom of op een bord, met een scheutje kokosmelk, de puntparika en garneer de soep tot slot met fijn gesneden bieslook.
Lekker eventueel met een dikke plak volkoren brood, besmeerd met boter of roomkaas. Alleen de soep is al een maaltijd op zich, en past goed in een koolhydraat beperkte voeding.
Geniet van deze heerlijke warme soep.

Koolhydraat beperkte crackers

Bolletje heeft in het assortiment nu ook koolhydraat beperkte crackers: Bolletje groente crackers in de varianten rode biet en spinazie.
Ze bevatten 50% groenten en 30% minder koolhydraten: 4,5 gram koolhydraten per cracker.
Tasty Basics heeft meerdere koolhydraat beperkte producten: pasta soorten, brood, verschillende muesli soorten, crackers, pindapasta met kokos en pindapasta cacao met stukjes pinda(broodbeleg).
Deze producten bevatten meer vezels en eiwitten, daarom zijn ze ook goed voedzaam.
De Tasty Basics crackers zie ik als vervanger van brood omdat ze vrij veel calorieën bevatten, die van Bolletje kan gebruikt worden bijvoorbeeld na sporten en andere lichamelijke activiteiten.

Overzicht blogs