Dit is een onderwerp waar niet veel over gepraat wordt. Vaak vinden mensen het een beetje raar om over hun ontlasting te spreken. Maar we poepen allemaal en het is zo belangrijk om je ontlasting goed te houden voor je gezondheid! Het is een dagelijks onderwerp bij mij op het spreekuur. Ik vraag er vaak naar en dan merk ik dat er toch vaak probleempjes zijn. En je kunt het vaak heel makkelijk oplossen. Dit ga ik uitleggen in deel 2 van deze wetenswaardigheden.
In dit artikel probeer ik dingen duidelijk te maken om wat bewuster achterom te kijken na het ontlasten en je ontlasting beter te leren kennen.
Met de ontlasting verlaten onverteerbare voedselresten, bacteriën en andere afvalstoffen je lichaam.
Wat is een normale stoelgang?
Dit varieert per persoon. De een poept dagelijks, een ander meerderde keren per dag en weer een ander 3 keer per week. Als je steeds soepele ontlasting hebt en geen klachten hebt is je stoelgang prima. De ene persoon heeft een snellere vertering dan de ander, maar gemiddeld duurt de vertering van een boterham met kaas ongeveer 24 uur, waarna de restanten het lichaam als poep verlaten.
Hoe hoort de ontlasting eruit te zien?
Hieronder zie je De Bristol stoelgangschaal met 7 types ontlasting.
Type 1 bestaat uit harde keutels die moeilijk het lichaam verlaten. Deze ontlasting heeft lang in de darm gezeten en is uitgedroogd. Type 7 is een waterige ontlasting die helemaal vloeibaar is.
Types 1 en 2 wijzen op verstopping of obstipatie, type 3 en 4 zijn “normale” ontlasting vormen. Type 5 en 6 neigen naar diarree en type 7 is diarree.
De kleur van de ontlasting
Je poep is bruin. Maar voeding, bepaalde ziektes en medicatie kunnen een andere kleur veroorzaken. Rode bieten bijvoorbeeld kan de ontlasting wat rood kleuren en een supplement met ijzer kan zwarte ontlasting geven. Sommige ziektes van de lever en de galwegen kunnen een groen-gele-witte ontlasting tot gevolg hebben. Bij twijfel altijd je arts raadplegen.
De bruine kleur komt van de gele stof bilirubine die in de galvloeistof zit. De galblaas geeft die vloeistof aan de darmen af als onderdeel van het verteringsproces. De bruine kleur van je ontlasting kan verschillen, dit hangt af van wat je gegeten hebt en van de bacterie samenstelling.
Waarom is het verstandig om naar je ontlasting te kijken?
De kleur en structuur zeggen iets over hoe gezond je poep is. Je ontlasting kan ook bloed, vet en slijm bevatten. Dit hoeft geen probleem te zijn, maar vroeg signaleren is altijd belangrijk.
De geur van de ontlasting
Een voeding met veel dierlijke eiwitten geeft de ontlasting een sterke geur. Bij de afbraak van dierlijke eiwitten komen zwavelverbindingen vrij. Plantaardige voeding geeft over het algemeen een minder stinkende ontlasting. De geur kan ook veranderen als er problemen zijn met de spijsvertering of bij een infectie van de maag of de darmen.
Winderigheid
Windjes laten is altijd wat gênant, maar toch heel normaal. Gemiddeld laten we 15 windjes per dag. We happen allemaal lucht in, en dat moet er ook weer uit. Zoetstoffen en veel suiker kan winderigheid verergeren. Daarnaast ook koolzuurhoudende dranken, koolsoorten, peulvruchten, prei en ui. Bij darm aandoeningen ligt het gemiddelde ook hoger.
Wanneer naar de huisarts?
• Ontlasting zonder kleur: als er onvoldoende gal wordt aangemaakt kan de ontlasting heel licht van kleur zijn (tot wit toe). Het kan ook wijzen op hepatitis A, galstenen of aandoeningen aan de lever.
• Bloed in de ontlasting : helderrood bloed op toiletpapier of aan de buitenkant van een drol duidt vaak op aambeien of een wondje rond de anus. Meestal is er niets aan de hand. Dat is het mogelijk wel het geval als het bloed vermengd is met de ontlasting en als de ontlasting hierdoor zwart kleurt.
• Vet bij de ontlasting: vetten worden normaal in de darmen opgenomen en zit er maar heel weinig vet in de ontlasting. Als er wel veel vet in de ontlasting zit kan dit wijzen op een minder werkende alvleesklier, een beschadiging van de dunne darm of een gluten allergie. Een vette ontlasting is dun, vettig en plakkerig (kleeft aan de wc-pot). Vaak blijft de poep drijven en zie je vet druppeltjes in het wc-water.
• Slijm bij de ontlasting: een beetje slijm is normaal. Veel slijm kan veroorzaakt worden door prikkelbare darmsyndroom of een ontsteking in de darm. Maar dan heb je vaak wel meer (pijn) klachten.
In deel 2 zal ik de vertellen wat je kunt doen om je ontlasting te verbeteren.